28 CÔNG TRÌNH NỔI TIẾNG TRÊN THẾ GIỚI

Từ đấu trường La Mã ở Rome cho đến tòa nhà Kaaba ở thánh địa Mecca, những công trình này là những kiệt tác vô cùng tuyệt vời. Không ai có máu sáng tạo trong người lại không cảm thấy cảm hứng tuôn trào khi chiêm ngưỡng những công trình nổi tiếng này. Những công trình hấp dẫn nhất thế giới kết hợp kiến trúc xuất chúng với việc sử dụng vật liệu khéo léo và quan trọng hơn hết là vị trí phù hợp. Và khi mà thêm vào đó là lịch sử công trình kèm mục đích ban đầu, thì mọi thứ còn trở hấp dẫn hơn. Những công trình nổi tiếng này đã và đang làm nguồn cảm hứng bất tận cho biết bao nhà sáng tạo trên thế giới.

Giống như một tấm ảnh, thiết kế kiến trúc lưu lại những chi tiết của những thời điểm cụ thể trong lịch sử. Nhưng khác với những tấm ảnh, các công trình ở đời thật sau khi xây dựng sẽ có một sức sống của riêng mình, trở thành một thành phần có chức năng trọng yếu trong cuộc sống của biết bao người trong suốt hàng trăm, có khi hàng ngàn năm về sau. Đây là những công trình kiến trúc nổi tiếng mà chúng tôi nghĩ rằng có thiết kế ấn tượng nhất trên thế giới – chúng tôi mong rằng các bạn sẽ được truyền cảm hướng từ mỗi công trình này.

01.  Tử Cấm Thành, Bắc Kinh.

Tử Cấm Thành là một quần thể cung điện ở trung tâm Bắc Kinh, Trung Quốc. Không phải là một công trình nổi tiếng mà thật ra là một chuỗi các công trình nổi tiếng – chính xác là 980 công trình, được xây dựng từ năm 1406 đến 1420. Tử Cấm Thành là nơi trị vì của các hoàng đế từ thời nhà Minh đến cuối thời nhà Thanh, biến nơi này thành trung tâm chính trị của Trung Hoa suốt nửa thiên niên kỉ.

Hoàng cung giờ là Bảo tàng cung điện, và được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới vào năm 1987. Tử Cấm Thành được UNESCO công nhận là quần thể các công trình gỗ được bảo tồn lớn nhất thế giới, và từ 2016, hằng năm có đến 16 triệu du khách đến thăm các cung điện nơi đây – có nghĩa là mỗi ngày có đến 40,000 du khách mỗi ngày.

02.  Ngôi nhà nhảy múa, Prague.

Ngôi nhà nhảy múa uốn mắt người xem có đầy dấu ấn của Frank Gehry. Được đặt biệt danh là Ngôi nhà nhảy múa, tòa nhà Nationale-Nederlanden ở Prague được thiết kế bởi kiến trúc sư người Czech gốc Croatia, Vlado Milunić và kiến trúc sư người Mỹ gốc Canada, Frank Gehry.

Kiến trúc ngôi nhà được hình thành theo trường phái “phá cân đối” hay còn gọi là Baroque mới tạo cho tòa nhà một hình thù nhảy múa rất độc đạo. Hình thù này được hình thành nhờ vào 99 tấm bê tông, mỗi tấm một hình dáng và kích thước. Tòa nhà này được người dân yêu thích đến mức được xuất hiện trên đồng tiền 2,000 koruna Czech.

03.  Bảo tàng nghệ thuật Milwaukee, Wisconsin, Hoa Kì.

Bảo tàng nghệ thuật là Milwaukee là một điểm tham quan kiến trúc, bao gồm 3 công trình. Bảo tàng di tích chiến tranh (1957) được thiết kế bởi kiến trúc sư người Mỹ gốc Phần Lan, Eero Saarinen; tòa nhà Kahler (1975) do David Kahler thiết kế; và nhà triển lãm Quadracci (2001), tác phẩm của kiến trúc sư Tây Ban Nha, Santiago Calatrava.

04.  Giáo đường Hồi giáo Djenné, Djenné

Giáo đường Djenné xuất hiện trên quốc huy Mali

Giáo đường Hồi giáo này ở Mali là một trong những tòa nhà nổi tiếng nhất châu Phi. Người ta cho rằng đã có giáo đường ở khu đất từ năm 1200, và công trình hiện tại được xây lại vào năm 1907. Sự ảnh hưởng của kiến trúc Pháp đối với công trình (Mali giành độc lập từ Pháp vào năm 1906) là một vấn đề gây tranh cãi.

Tòa nhà được làm từ gạch đất đã được phơi nắng, vữa làm từ cát và gạch đất, và thạch cao được dùng để tạo bề mặt mịn cho công trình. Hằng năm, người dân ở Djenné có một lễ hội và cùng nhau sửa chữa những thứ cần thiết cho giáo đường. Giáo đường này rất quan trọng đến mức được xuất hiện trên quốc huy Mali.

05.  Đền thờ Hoa sen, New Delhi, Ấn Độ.

Đền thờ Hoa sen là nơi tôn thờ của tôn giáo Bahá’í, bao gồm 27 kết cấu mô phỏng cánh hoa sen bao xung quanh sảnh chính cao đến 40m. Công trình có 9 cạnh, 9 cửa và có thể chứa đến 2500 người. Bề mặt được làm từ đá cẩm thạnh trắng được đem từ núi Pentelicus ở Hy Lạp, loại đá được dùng để xây đền thờ Panthenon. Sau khi được hoàn thành vào năm 1986, công trình đã trở thành một trong những tòa nhà thu hút nhiều khách nhất thế giới, mỗi năm có hơn 100 triệu du khách đển tham quan.

06.  Thánh đường Cologne, Cologne, Đức.

Thánh đường Cologne là một đại giáo đường có năm gian bên theo hình thức kiến trúc Gothic. Quá trình xây dựng bắt đầu vào 1928 và ngưng lại vào 1473, trước khi công trình được hoàn thành. Công trình không được xây dựng tiếp mãi đến những năm 1800, và được hoàn thành vào năm 1880. Quá trình xây dựng sau này dựa theo thiết kế thời trung cổ ban đầu rất sát Công trình được xem là một kiệt tác kiến trúc Gothic và là nhà của nhiều tác phẩm nghệ thuật và Đền thờ của Ba Vua, được cho là chứa hài cốt của ba vị vua.

07.  Mái vòm đá, Jerusalem

Một kiệt tác kiến trúc Hồi giáo, Mái vòm Đá được xây dựng vào thế kỉ thứ 7, tọa lạc ở Jerusalem. Được xây bởi Caliph (vua) Abd al-Malik từ 987 đến 691, mặt bằng hình bát giác và mái vòm tròn là thiết kế của Byzantine. Những miếng gạch Ba Tư ở bề ngoài được thêm bởi Suleiman đệ nhất vào 1561; nột thất được thêm trang trí về sau với đá cẩm thạch, các tấm khảm và đồ sành. Là di tích Hồi giáo cổ nhất còn sót lại, Mái vòm Đá đã làm đề tài cho kiến trúc và các hình thức nghệ thuật khác suốt hơn một thiên niên kỉ.

08.  Tòa nhà La Pedrera, Barcelona, Tây Ban Nha.

Nằm giữa những đường phố thành thị ở Barcelona là những tòa nhà độc đáo và đẹp mắt được thiết kế bởi kiến trúc sư Antoni Gaudi. Hướng tiếp cận độc đáo của ông đối với trào lưu Nghệ thuật mới (Art Nouveau) đã cho ra đời một trong những tòa nhà sáng tạo nhất thế giới. Và La Pedrera cũng không là ngoại lệ.

Một trong những tòa nhà giàu tính tưởng tượng nhất lịch sử kiến trúc, công trình này giống một tác phẩm điêu khắc hơn là một tòa nhà. Mặt tiền là một khối tổ hợp đa dạng và hài hòa của các miếng đá nhấp nhô, cùng với lại các lan can làm bằng sắt đúc, khám phá sự bất thường trong thế giới tự nhiên. UNESCO công nhận công trình là Di sản Văn hóa thế giới vào năm 1984.

09.  Trung tâm thương mại Một Thế giới Một, New York.

Một bổ sung tương đối mới vào đường chân trời New York, trung tâm thương mại Thế giới Một là tòa nhà cao nhất bán cầu Tây. Bắt đầu thi công vào tháng tư năm 2006 và bộ phận cuối cùng của chóp tòa nhà được hoàn thiện vào năm 2013, công trình trở thành tòa nhà cao thứ 4 thế giới.

Thiết kế của trung tâm thương mại Thế giới Một là hoàn toàn có chủ đích, độ cao 1,776 feet (541m) tượng trưng cho năm Hoa Kì giành được độc lập. Thiết kế bởi David M. Childs của công ty Skidmore, Owings & Merrill, tòa nhà kính 104 tầng mọc lên từ đế hình lập phương và bắt đầu chuyển biến từ tầng 20 thành tám tam giác cân. Đứng cạnh đài tưởng niệm ngày 9 tháng 11 của thành phố New York, trung tâm thương mại Thế giới Một là một đèn dẫn đường chói sáng của thành phố.

10.  Thánh đường thánh Paul, Luân Đôn.

Tòa nhà mang tính biểu tượng nhất Luân Đôn, thánh đường thánh Paul được thiết kế bởi kiến trúc sư người Anh Ngài Christopher Wren. Tọa lạc trên đỉnh đồi Ludgate, điểm cao nhất của thành phố Luân Đôn, mái vòm nổi tiếng của công trình là một trong những mái vòm lớn nhất thế giới với độ cao gần 112 mét.

Nhà thờ ban đầu ở khu đất được xây vào năm 604. Thánh đường hiện tại bắt đầu được thi công vào thế kỉ 17 bởi Christopher Wren, đây là một phần của chương trình xây dựng lại sau Đại Hỏa hoạn Luân Đôn.

Wren bắt đầu xây dựng công trình vào năm 1666, thiết kế của ông mất 9 năm để hoàn thiện và quá trình thi công tốn thêm 35 năm. Thánh đường từ đó trở thành một phần quan trọng của người dân Luân Đôn – một thành phần áp đảo trên đường chân trời Luân Đôn, là trung tâm của du lịch và tôn thờ, và gần nhất là điểm tập trung biểu tình chống chủ nghĩa Tư bản.

11.  Tháp đôi Petronas, Kula Lumpur

Cao 451.9 mét, công trình là một cặp tháp đôi ở Kuala Lumpur, Malaysia. Hai tòa nhà, giữ danh hiệu cao nhất thế giới từ 1998 đến 2004, là một địa danh biểu tượng của thành phố thủ đô. Phong cách Hậu hiện đại đặc trưng được tạo ra bởi kiến trúc sư Cesar Pelli và Achmad Murdijat, kĩ sư Deejay Cerico và nhà thiết kế Dominic Saibo với sự tư vấn của JC Guinto.

12.  Nhà trắng, Washington

Kiến trúc sư người Ai len James Hoban là người thiết kế Nhà trắng. Vào 1792, Hoban đề xuất bản vẽ cho biệt thự của tổng thống và sau đó được thuê xây dựng Nhà trắng. Bắt đầu thi công vào 1793 và hoàn thành vào 1801. Tòa biệt thự là nhà của tất cả lãnh tụ quốc gia Hoa Kì kể từ thời tổng thống thứ 2 John Adams. Công trình được xây dựng từ sa thạch Aquia được sơn trắng.

13.  Tháp nghiêng Pisa, Pisa

Tòa tháp nghiêng Pisa là một trong những công trình kiến trúc đặc sắc nhất châu Âu. Nổi tiếng do độ nghiêng của nó, tòa tháp bắt đầu nghiêng trong quá trình thi công khi mà đất mềm ở một bên không thể nâng được sức nặng của công trình.

Quá trình thi công của tòa tháp bắt đầu vào 1173 và tiếp tục đến tận 199 năm sau. Danh tính thật của kiến trúc sư thiết kế công trình là một vấn đề gây tranh cãi. Tòa tháp lúc đầu được ghi nhận là thiết kế bởi nghệ nhân Bonnano Pisano nhưng nhiều nghiên cứu cũng ám chỉ rằng đó là kiến trúc sư Diotisalvi.

14.  Tòa nhà Kabba, Mecca.

Kabba nghĩa là khối lập phương trong tiếng Ả Rập, là một tòa nhà hình vuông ở Mecca, Ả Rập Saudi. Là nơi linh thiêng nhất đạo Hồi, tòa nhà Kabba được phủ lụa và màn vải bông một cách thanh lịch. Mỗi năm hàng triệu tín đồ Hồi giáo đến Mecca để thực hiện Hajj, cuộc hành hương hằng năm đến Mecca. Tòa nhà hình vuông nhỏ cao khoảng 12 mét và tường rộng khoảng 11 mét. Với tổng diện tích khoảng 132 mét vuông.

15.  Tòa nhà The Shard, Luân Đôn.

Còn được gọi là mảnh kính, The Shard là một tòa nhà cao 95 tầng, tọa lạc ở ngay trung tâm thành phố. Bắt đầu thi công vào 2009 và hoàn thành 3 năm sau vào 2012, công trình là tòa nhà cao nhất Tây Âu.

Được thiết kế bởi kiến trúc sư Renzo Piano, The Shard là tòa nhà cao nhất Anh Quốc. Bề ngoài của công trình bao gồm 11,000 tấm kình – với tổng diện tích tương đương với tám sân bóng đá Wembley hay hai lần rưỡi quảng trường Trafalgar.

Công trình cũng được thiết kế để có nhiều chức năng, được mô tả trên trang web là “một thành phố đứng, nơi mà mọi người có thể sống, làm việc và thư giãn.” Câu khẩu hiệu này có lẽ bắt nguồn từ một chú cáo, được đặt biệt danh là Romeo, được tìm thấy ở tầng 72 của công trình vào giai đoạn cuối cùng của thi công.

16.  Thánh đường Las Lajas, Nariño

Nhà thờ này được xây dựng bên trong hẻm núi và liên kết 2 vách núi lại với nhau, nếu thế không ấn tượng thì chẳng biết cái gì ấn tượng. Nhà thờ gothic này nằm ở Nam Colombia, ở nơi mà hai mẹ con cho rằng đã thấy bóng ma của Đức mẹ Mary vào 1754, hai mẹ con cho rằng điều này làm cho đứa con gái vốn câm điếc bỗng biết nói. Từ đấy, nhiều miếu thờ đã được xây dựng và công trình hiện tại được xây từ 1915 đến 1946.

17.  Tòa thành Vasily, Moscow

Đây thực sự không phải là một phần của Disneyland. Tòa thành sặc sỡ màu kẹo chính là điểm thu hút nhiều khách du lịch nhất Moscow. Công trình nổi tiếng này được tạo hình mô phỏng của lửa mừng cháy cao lên trời. Tọa lạc ngay bên ngoài cổng Điện Kremlin và đánh dấu trung tâm thành phố.

Xây dựng từ 1555 đến 1561, tòa thánh được xây vào thời của Sa hoàng Ivan IV (Ivan Bạo Chúa). Có rất ít thông tin về kiến trúc sư của công trình, Postnik Yakovlev, nhưng có thể thấy rõ ông rất thích mái vòm củ hành, gai nhọn và các tháp đa giác.

18.  Tòa nhà Empire State, New York.

Chúng tôi không thể nào lập danh sách các tòa nhà nổi tiếng thế giới mà thiếu tòa tháp theo trường phái Art Deco này. Một thời là tòa nhà cao nhất thế giới, tòa nhà Empire State bắt đầu thi công vào ngày lễ thánh Patrick năm 1930 và hoàn thành chỉ 410 ngày sau.

Tòa nhà được thiết kế bởi William F. Lamb thuộc công ty Shreve, Lamb & Harmon. Tòa tháp được Hiệp hội Kĩ sư Dân dụng Hoa Kì công nhận là một trong 7 kì quan của thế giới hiện đại và được biết đến vòng quanh thế giới là biểu tượng của thành phố New York.

19.  Tòa nhà Lloyd’s, Luân Đôn

Công trình này trông giống như một tòa nhà ở tương lai trong một bộ phim khoa học viễn tưởng hơn là tòa nhà ở phố Lime tại Luân Đôn. Tòa nhà Lloyd’s (còn gọi là tòa nhà Inside -Outside, trong – ngoài) là một công trình kiến trúc mang tính biểu tượng và là một trong những công trình đặc trưng nhất trên đường chân trời Luân Đôn.

Các kiến trúc sư văn phòng Roger Stirk Harbour và Cộng sự là những người đứng sau ý tưởng sáng tạo này. Ý tưởng là các dịch vụ của công trình – bao gồm ống nước và cầu thang ở bên ngoài. Xây dựng từ 1978 đến 1986, tòa nhà còn có 12 thang máy ở bên ngoài, đây là những thang máy ngoại thất đầu tiên ở Anh Quốc.

20.  Đấu trường La Mã Colosseum, Rome

Đấu trường hình Ê líp này ở trung tâm Rome được xem là một trong những kiệt tác kiến trúc vĩ đại nhất của người La Mã cổ đại. Nhà thi đấu này có thể chứa đến ít nhất 50,000 khán giả và được dùng chủ yếu cho các trận đấu của đấu sĩ La Mã.

Xây dựng chủ yếu từ bê tông và đá, thi công bắt đầu từ năm 72 và hoàn thành vào năm 80. Thiết kế và hình dáng của đấu trường Colosseum là nguồn cảm hứng cho rất nhiều nhà thi đấu thời hiện đại. Ngày nay, công trình là một trong những điểm du lịch hấp dẫn nhất Rome, thu hút hàng nghìn khách du lịch mỗi năm.

21.  Taj Mahal, Ấn Độ

Được xem là “Hòn ngọc Hồi giáo ở Ấn Độ”, Taj Mahal được xây dựng bởi Hoàng đế Mughal Shah Jahan. Thường bị hiểu nhầm là một cung điện, công trình nổi tiếng này thực ra là một ngôi mộ được xây dựng cho vợ của Hoàng đế sau khi bà chết khi cho ra đời đứa con thứ 14.

22.  Tòa nhà Chrysler, New York

Vào những năm đầu của thế kỉ 20, mọi người khắp nơi đều đua nhau để xây tòa nhà cao nhất. Vào thời điểm này, tòa tháp phong cách Art Deco tuyệt đẹp này suýt nữa bị vượt qua bởi Ngân hàng Manhattan nhưng đỉnh tháp của nó (được xây dựng bí mật) đã giúp tòa nhà giành danh hiệu “tòa tháp cao nhất thế giới” vào năm 1930.

Nhưng danh hiệu đó không tồn tại được lâu. Chỉ một năm sau, tòa nhà Empire State được xây dựng. Công trình được thiết kế bởi kiến trúc sư William Van Alen, tòa tháp được đầu tư bởi nhà sản xuất xe ô tô Walter P.Chrysler, nên được đặt tên theo ông.

23.  Nhá hát Opera Sydney, Sydney

Nhà hát Opera Sydney được công nhận là một trong những tác phẩm kiến trúc vĩ đại nhất thế kỉ 20. Thiết kế tân thời sáng tạo này đến từ kiến trúc sư Jørn Utzon, một người gần như không ai biết cho đển ngày 29 tháng 1, 1957 khi thiết kế của ông trong “cuộc thi quốc tế để thiết kế nhà hát Opera ở Bennelong Point, Sydney” giành chiến thắng.

Tòa nhà tuyệt đẹp bao gồm 3 nhóm vỏ liên kết với nhau, các vỏ này bao che sảnh biểu diễn và một nhà hàng. Một tuyệt tác của kiến trúc hiện đại, nhà hát đã trở thành một biểu tượng của cả thành phố Sydney lẫn nước Úc.

24.  Tòa tháp Space Needle, Seattle.

Tòa tháp Space Needle với bề ngoài rất tương lai ở Seattle, Washington được xây dựng cho Triển lãm Thế giới 1962. Công trình nổi tiếng này cao 184m và rộng 42m ở điểm rộng nhất. Thiết kế của công trình là kết quả của sự hợp tác của kiến trúc sư Edward E.Carlson và John Graham. Kiến trúc của tòa tháp không chỉ để nhìn đẹp mà còn rất chắc chắn – nó được xây để chịu sức gió có tốc độ lên đến 200 dặm/h và động đất đến 9.1 độ richte.

25.  Hagia Sophia, Istanbul

Từng là nhà thờ, rồi làm thánh đường Hồi giáo, giờ là bảo tàng, Hagia Sohpia là một kiệt tác kiến trúc. Một ví dụ tiêu biểu cho kiến trúc Byzantine, Hagia Sophia tọa lạc ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kì. Công trình được xây dựng từ 532 đến 537 và do nhiều lí do, bao gồm bị đốt do biểu tình và động đất, thánh đường cổ đại này đã được tái xây dựng rất nhiều lần. Dù vậy, Hagia Sophia vẫn được xem là một trong những tòa nhà vĩ đại nhất thế giới. Công trình còn được xuất hiện trong màn mở đầu của phim Bond, Skyfall.

26.  Cung điện Buckingham, Luân Đôn.

Được biết đến ban đầu là Nhà Buckingham, George đệ tam mua lại công trình vào 1735 khi mà ngôi biệt thự chẳng có gì hơn là một tòa nhà gạch đỏ. Từ đấy, nhiều kiến trúc sư khác nhau đã góp phần biến công trình trở nên như ngày nay, trong đó bao gồm John Nash và Edmund Blore.

Cung điện còn phải được sửa chữa nhiều sau khi bị đánh bom không ít hơn 9 lần vào Thế Chiến thứ 2. Tuy nhiên, nó vẫn hoạt động và là một trong số ít cung điện hoàng gia còn hoạt động trên thế giới ngày nay.

27.  Falling Water, Pennsylvania

Được thiết kế bởi kiến trúc sư nổi tiếng người Mỹ Frank Lloyd Wright vào 1934, Fallign Water có thể là ngôi nhà ở dân dụng nổi tiếng nhất thế giới. Nhưng tại sao? Đơn giản là vì thiết kế độc đáo làm cho tòa nhà trông như nó trải dài qua một cái thác nước 30 feet mà phía dưới không có đất.

Dĩ nhiên là không phải thế nhưng thiết kế ấn tượng này đã thu hút sự chú ý của tất cả mọi người khi được hoàn thiện vào 1939. Nó ngay lập tức trở nên nổi tiếng và giờ là một di tích lịch sử. Nó nổi tiếng đến mức mà bạn có thể mua bộ Lego Falling Water

28.  Đền thờ Panthenon, Rome

Rome là nhà của nhiều công trình ấn tượng, và đền thờ Panthenon không phải là một ngoại lệ. Và, giống như thành phố, không được xây trong một ngày. Bị phá hủy 2 lần và lần nào cũng được xây dựng lại, công trình ban đầu có cấu trúc hình chữ nhật, nhưng, qua thời gian, trở thành mái vòm tuyệt đẹp ngày nay.